Lý thuyết và giải bài tập Tin học 10 Bài 30. Kiểm thử và gỡ lỗi chương trình

1. Một vài phương pháp kiểm thử chương trình

a) Quan sát mã lỗi Runtime và bắt lỗi ngoại lệ

Nếu chương trình có lỗi Runtime (đang chạy mà dừng lại), cần quan sát các mã lỗi để kiểm tra vị trí dòng lệnh sinh lỗi này. Từ đó tìm và sửa lỗi.

b) Kiểm thử chương trình với các bộ dữ liệu test

- Chương trình cần được thử với một số bộ dữ liệu test gồm đầu vào tiêu biểu phụ thuộc đặc thù của bài toán và kết quả đầu ra đã biết trước.

- Cần chú ý:

+ Cần có nhiều bộ test (theo các tiêu chí khác nhau).

+ Cần có bộ test ngẫu nhiên.

+ Cần có bộ test dữ liệu ở vùng biên. Ví dụ dữ liệu đầu vào là cặp (x, y) xác định trên miền [0, 1]. Khi đó cần kiểm tra với bộ dữ liệu biên (0, 0), (0; 1), (1; 0), (1; 1). Thực tế cho thấy lỗi thường phát sinh tại vùng biên hoặc lân cận của biên.

- Bổ sung vào giữa các dòng lệnh câu lệnh print() để in ra biến trung gian, kiểm tra quy trình hay thuật toán.

- Giả sử chương trình có đầu vào là (x1, x2) đầu ra là (a1, a2) nhưng sử sụng biến trung gian (y1, y2). Khi đó bổ sung thêm các dòng lệnh để in ra các giá trị trung gian, từ đó sẽ dễ tìm lỗi hơn.

d) Sử dụng công cụ break point (điểm dừng)

- Công cụ break point cho phép tạo ra các điểm dừng bên trong chương trình. Khi chạy, chương trình sẽ tạm dừng tại các điểm dừng cho phép người  kiểm thử có thể quan sát các thông tin khác bên trong chương trình, kiểm tra tính đúng đắn của chương trình.

Ví dụ: Nhập từ bàn phím hai số tự nhiên m, n. Tìm UCLN của hai số này.

Hướng dẫn:

Gọi gcd(m, n) là UwCLN của hai số tự nhiên m, n.

- Thuật toán:

1) gcd(m, m) = m

2) Nếu n > m thì gcd(m, n) = gcd (m, n - m)

3) Nếu n < m thì gvd(m, n) = gcd (m – n, n)

Phần cơ bản nhất của chương trình sẽ là một vòng lặp while, vòng lặp sẽ kết thúc khi m = n.

Chương trình như sau:

- Tiến hành kiểm thử chương trình

Bổ sung biến k và hai lệnh print() như sau:

Việc bổ sung thêm biến k và hai lệnh print() để in các giá trị trung gian k, m, n.

Kết quả:

Khi chạy, chương trình sẽ dừng lại trước mỗi vòng lặp, chúng ra sẽ ghi lại các giá trị m, n vào một bảng sau. Khi kết thúc hết vòng lặp thì kết quả chính là giá trị m.